Bitcoin, voor iedereen toegankelijk, is een digitaal open geld voor de moderne open samenleving - een samenleving vrij van geërfde hiërarchieën.
Bitcoin wordt vaak geconfronteerd met verschillende kritieken (over speculatie, volatiliteit, witwassen, terrorisme, vervuiling, enz.). Er is echter een enorme hoeveelheid gegevens en analyses die deze beschuldigingen item voor item weerleggen, die gemakkelijk toegankelijk zijn op internet voor iedereen die de moeite neemt om dergelijke kritiek of bezwaren tegen Bitcoin te onderzoeken.
Dus waarom komen dezelfde beschuldigingen onvermoeibaar terug, zonder rekening te houden met deze weerleggingen die al jaren worden gepubliceerd? De intellectuele luiheid van sommige denigrators verklaart niet alles. Evenmin de voor de hand liggende vooroordelen van degenen wiens macht of bedrijfsmodel wordt bedreigd door de opkomst van cryptocurrencies.
Er is een meer fundamentele reden, van ideologische aard.
Onder 'De open samenleving en haar vijanden” (1945) herinnert de grote filosoof Karl Popper eraan dat beschaving de geleidelijke erkenning is van een paar belangrijke principes: gelijke rechten, vrijheid van mening, intellectueel pluralisme, kritisch rationalisme, eigendomsrechten, individuele verantwoordelijkheid, wederzijdse tolerantie, uitwisseling en samenwerking. De 'open samenleving' is de dynamische sociale orde die het individu bevrijdt van geërfde hiërarchieën.
Maar volgens Popper is dit beschavingsproces inherent kwetsbaar. Omdat het beweging, onzekerheid en complexiteit creëert, verstoort het het comfort en de veiligheid die door de traditionele orde worden gegarandeerd. De plaats van elk individu in de sociale hiërarchie is niet langer automatisch gegarandeerd. De eenvoud, zekerheden en duurzaamheid van de tribale samenleving worden in twijfel getrokken. Dit proces voedt daarom angst, virulente afwijzing, reactionaire reacties.
Voor degenen die nostalgisch zijn naar de 'gesloten samenleving', leidt te veel vrijheid tot chaos. Het collectief moet voorrang krijgen op het individu, traditie boven innovatie. Het is uitgesloten dat de open samenleving zich ontvouwt. Het is noodzakelijk om de onderwerping aan onveranderlijke tradities, aan niet-betwistbare overtuigingen, aan vaste hiërarchieën, aan permanente status te herstellen. Ze moeten het primaat van de gemeenschap, van wederzijds toezicht, van sociale controle opleggen.
De westerse politieke filosofie wordt volgens Popper geconfronteerd met deze tegenstelling tussen de open samenleving en de gesloten samenleving. In elk tijdperk moeten de denkers van het eerste reageren op de theoretische aanvallen van dwingend holisme, anti-individualisme, stamcollectivisme en de verleiding van totalitarisme.
Het Bitcoin-debat is slechts een andere manifestatie van deze spanning. Bitcoin is de munteenheid van de open samenleving. Het stoort omdat het een gratis munteenheid is. Het is ondraaglijk voor sceptici van vrijheid.
Het Bitcoin-netwerk staat open voor iedereen. Niemand wordt gedwongen om het te gebruiken. Iedereen kan op elk moment deelnemen en vertrekken: geen voorafgaande toestemming, geen discriminatie, geen censuur. Iedereen kan bitcoin ontvangen, opslaan en verzenden.
Iedereen kan deelnemen aan de beveiliging van het systeem, hetzij door gratis transacties te valideren (door de software en de database te downloaden), hetzij door deel te nemen aan "mining" (betaald om rekenkracht aan het netwerk te leveren). Ook kan iedereen een bijdrage leveren aan het verifiëren, auditeren of invullen van het protocol. Dit laatste is open source: het mag vrij en gratis worden geraadpleegd, gekopieerd, gebruikt.
Bitcoin-transacties zijn openbare berichten, leesbaar voor iedereen. Ook het boekhoudregister is openbaar (de bekende “blockchain”). Het wordt gedupliceerd op tienduizenden computers over de hele wereld, en geen enkele heeft meer invloed dan de andere.
Het monetaire uitgifteregime van Bitcoin is transparant, automatisch, voorspelbaar en niet-manipuleerbaar. Bitcoin is een acephalous, gedecentraliseerd, open apparaat. Niemand heeft macht over dit systeem. Het heeft geen leider of manager. Het is van iedereen en van niemand.
Deze kenmerken vormen een bijzonder vernieuwend geheel, de directe antithese van systemen gebaseerd op hiërarchie, autoriteit, wettelijk monopolie, autorisatie, privilege, geheimhouding, centralisme, controle, willekeur, politisering, dirigisme, planning, dwang.
Bitcoin heeft alle kwaliteiten die nodig zijn om als geld te worden gebruikt: zijn token is homogeen, deelbaar, draagbaar, uitwisselbaar, zeldzaam en kostbaar om te produceren. Zijn technologie kan worden geüpgraded. Programmeerbaar, het past bij het paradigma van het digitale tijdperk. Een aanvullend protocol (het Lightning Network) maakt een onbeperkt aantal microbetalingen mogelijk zonder extra energieverbruik. De adoptie van bitcoin gaat geleidelijk. Het is een valuta in wording.
Moet de sociale instelling van geld worden opgelegd, bestuurd, gemanipuleerd? Gevangen genomen door een oligarchie? Geïnstrumenteerd voor politieke doeleinden? Gemobiliseerd om de economie te sturen en het privéleven in de gaten te houden? Of moet het gratis, neutraal, innovatief, open zijn (welke toekomstige "digitale valuta's van de centrale bank" zullen? niet zijn)?
In de jaren negentig werd de gratis Linux-software belachelijk gemaakt als absurd en onrealistisch omdat het voor iedereen toegankelijk was, zonder intellectueel eigendom. Het is tegenwoordig alomtegenwoordig, zelfs in de meest gesloten computersystemen zoals die van Microsoft. Open systemen wekken vaak minachting en vijandigheid op, maar winnen altijd omdat ze flexibeler, veerkrachtiger en innovatiever zijn. Zoals de open samenleving. Zoals open geld.
Dit is een gastpost van Yorick de Mombynes. De geuite meningen zijn geheel van henzelf en komen niet noodzakelijk overeen met die van BTC Inc of Bitcoin Magazine.
