In december 1942 ondertekende de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt het Manhattan Project. Een wetenschappelijke onderneming die drie jaar later culmineerde in het laten vallen van de Little Boy- en Fat Man-bommen. Het project was – in positieve of negatieve zin – de belangrijkste ontwikkeling in de lange geschiedenis van de kernfysica. Wat misschien wel verrassend is, is dat dit baanbrekende ontdekkingsgebied voor altijd vastgelegd wordt door middel van postzegels.

Marie Curie is op meer dan 600 postzegels verschenen en is recordhouder als natuurkundige met de meeste postzegels die ooit op hun naam zijn uitgegeven

Ons verhaal begint met Marie Curie-, die deelde 1903 Nobelprijs voor Natuurkunde met Pierre Curie voor hun onderzoek naar radioactiviteit. Dit fenomeen werd in 1896 ontdekt door Henri Bequerel, die de andere helft van de prijs van dat jaar won, maar het is Marie Curie die veruit de beroemdste van de drie wetenschappers is. Ze is op meer dan 600 postzegels verschenen en is daarom recordhouder als natuurkundige met de meeste postzegels die ooit op hun naam zijn uitgegeven. Mijn favoriet is de Afghanistan 1938 pul-postzegel uit 15, de enige met Curie met haar elektrometer en ook de eerste postzegel waarop een vrouwelijke wetenschapper stond afgebeeld.

Genezing van het Curiecomplex

Vanuit haar laboratorium in Parijs bestudeerde Curie op beroemde wijze de straling die wordt uitgezonden door pekblende – een gloeiend mengsel van uraniumoxide en lood, afkomstig uit de Jáchymov-mijn in Bohemen, nu onderdeel van Tsjechië. Bekend om zijn productie van zilver, werd het erts geleverd aan Curie, die het ook gebruikte om de elementen polonium en radium te ontdekken. De bekendheid van de mijn als geboorteplaats van de nucleaire wetenschap werd in 1966 door het voormalige Tsjechoslowakije herdacht met een postzegel van 60 haléř (Klik hier om te bekijken).

Ernest Rutherford – de in Nieuw-Zeeland geboren natuurkundige die de atoomkern ontdekte – wordt ook op verschillende postzegels herdacht. Eén die ik bijzonder mooi vind, werd in 1971 door Nieuw-Zeeland uitgegeven ter herdenking van de honderdste verjaardag van zijn geboorte. De postzegel van 1 cent van de set bevat een portret van Rutherford en een diagram van de Het atoommodel van Rutherford, die zich – terecht – voorstelde dat elektronen een dichte centrale kern omringen. De stempel laat mooi zien dat alfadeeltjes worden teruggestrooid vanuit de kern – de beroemd ‘goudfolie’-experiment te vinden in elke natuurkundesyllabus op school.

Rutherford had een Nobelprijs kunnen – en misschien ook wel moeten – winnen voor zijn ontdekking van de kern, maar hij won uiteraard de Nobelprijs voor scheikunde in 1908 voor zijn werk over het verval van radium. Het Nobelcomité beschouwde radioactiviteit duidelijk als scheikunde en niet als natuurkunde, wat Rutherford ertoe aanzette de beroemde opmerking te maken dat hij met veel verschillende transformaties te maken had gehad, maar dat de snelste zijn ‘eigen transformatie in één moment van natuurkundige in scheikundige’ was. Hoe het ook zij, het winnen van een Nobelprijs is een zekere manier om filatelistische roem te verwerven.

De Deense natuurkundige Niels Bohr – wie heeft gewonnen 1922 Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn werk over de structuur van atomen – is op verschillende Zweedse postzegels verschenen, maar mijn favoriet is eigenlijk een uitgave van Groenland uit 1963, waarin 50 jaar ‘Bohr-theorie’ wordt gevierd, die beschrijft hoe elektronen in afzonderlijke banen bestaan ​​en daartussen kunnen springen. Ik vind deze postzegel leuk omdat hij niet alleen maar een visueel portret van de wetenschapper bevat, zoals tot dan toe de trend was, maar ook het werk van Bohr weergeeft in de vorm van een vergelijking (hν = E₂-E₁) en een diagram van in een baan om de aarde draaiende elektronen.

Naarmate de jaren twintig overgingen in de jaren dertig nam het tempo van het onderzoek op het gebied van de kernfysica toe. In 1920 ontdekte James Chadwick het neutron. In 1930 ontdekten Otto Hahn en Fritz Strassman, samen met Lise Meitner en Otto Frisch (werkzaam onder Bohr), atoomsplijting. In 1932 bevestigden Frédéric Joliot-Curie, Enrico Fermi en Leo Szilard de kettingreactie experimenteel. De laatste stukjes van de bompuzzel werden geleverd door Francis Perrin, die de kritische massa uranium berekende die nodig was voor een zichzelf onderhoudende reactie, samen met verder werk van Rudolf Peierls in Birmingham, VK.

Afbeeldingen op postzegels zijn een goede herinnering aan de rol van de wetenschap in de wereld om ons heen, maar kunnen ook ongelijkheid verankeren

Ontdekkingen in de wetenschap lijken een beetje op een zichzelf in stand houdende reactie, waarbij nieuwe ideeën voortbouwen op oude en onderzoekers op de schouders staan ​​van de reuzen die ons voorgingen. Afbeeldingen van postzegels zijn een goede herinnering aan de rol van de wetenschap in de wereld om ons heen, maar kunnen ook ongelijkheid verankeren. De prachtige Duitse postzegel van 60 pfennig, voor het eerst uitgegeven in 1979 (Klik hier om te bekijken), toont bijvoorbeeld de splitsing van een uraniumkern, maar vermeldt alleen Hahn, die de onderscheiding kreeg Nobelprijs voor scheikunde 1944. Zijn medeontdekkers – Meitner, Strassman en Frisch – die stonden met lege handen worden opnieuw uit de geschiedenis weggelaten.

Postzegels weerspiegelen niet alleen de geschiedenis, maar kunnen deze ook vormgeven.

• Door SEO aangedreven content en PR-distributie. Word vandaag nog versterkt.
• PlatoData.Network Verticale generatieve AI. Versterk jezelf. Toegang hier.
• PlatoAiStream. Web3-intelligentie. Kennis versterkt. Toegang hier.
• PlatoESG. carbon, CleanTech, Energie, Milieu, Zonne, Afvalbeheer. Toegang hier.
• Plato Gezondheid. Intelligentie op het gebied van biotech en klinische proeven. Toegang hier.
• Bron: https://physicsworld.com/a/what-can-postage-stamps-tell-us-about-the-history-of-nuclear-physics/