DALLAS – 23 maart 2021 – Het zijn niet alleen je benen en hart die een training krijgen als je stevig loopt; Lichaamsbeweging heeft ook invloed op je hersenen. Uit een nieuw onderzoek van onderzoekers van UT Southwestern blijkt dat wanneer oudere volwassenen met licht geheugenverlies een jaar lang een oefenprogramma volgden, de bloedtoevoer naar hun hersenen toenam. De resultaten zijn vandaag online gepubliceerd in de Journal of Alzheimer.

“Dit maakt deel uit van een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal dat lichaamsbeweging koppelt aan de gezondheid van de hersenen”, zegt onderzoeksleider Rong Zhang, Ph.D., hoogleraar neurologie aan UTSW. “We hebben voor het eerst in een gerandomiseerde studie bij deze oudere volwassenen aangetoond dat lichaamsbeweging ervoor zorgt dat er meer bloed naar de hersenen stroomt.”

Maar liefst een vijfde van de mensen van 65 jaar en ouder heeft een zekere mate van milde cognitieve stoornis (MCI) – kleine veranderingen in de hersenen die het geheugen, de besluitvorming of het redeneervermogen beïnvloeden. In veel gevallen ontwikkelt MCI zich tot dementie, waaronder de ziekte van Alzheimer.

Wetenschappers hebben eerder aangetoond dat een lager dan normaal niveau van bloedtoevoer naar de hersenen, en stijvere bloedvaten die naar de hersenen leiden, verband houden met MCI en dementie. Studies hebben ook gesuggereerd dat regelmatige aerobe oefeningen de cognitie en het geheugen bij gezonde oudere volwassenen kunnen helpen verbeteren. Wetenschappers hebben echter nog niet vastgesteld of er een direct verband bestaat tussen lichaamsbeweging, stijvere bloedvaten en de bloedstroom in de hersenen.

“Er is nog steeds veel dat we niet weten over de effecten van lichaamsbeweging op de cognitieve achteruitgang op latere leeftijd”, zegt C. Munro Cullum, Ph.D., hoogleraar psychiatrie aan de UTSW en co-senior auteur van het onderzoek. “MCI en dementie worden waarschijnlijk beïnvloed door een complex samenspel van vele factoren, en we denken dat lichaamsbeweging, althans voor sommige mensen, een van die factoren is.”

In het onderzoek volgden Zhang, Cullum en hun collega's 70 mannen en vrouwen van 55 tot 80 jaar bij wie de diagnose MCI was gesteld. Deelnemers ondergingen cognitieve examens, conditietests en MRI-scans (Magnetic Resonance Imaging) van de hersenen. Vervolgens werden ze willekeurig toegewezen om een ​​jaar lang een gematigd aeroob oefenprogramma of een stretchingprogramma te volgen. Het oefenprogramma omvatte drie tot vijf oefensessies per week, elk met 30-40 minuten gematigde lichaamsbeweging, zoals een stevige wandeling.

In beide programma's begeleidden inspanningsfysiologen de deelnemers gedurende de eerste vier tot zes weken, waarna ze de patiënten hun oefeningen lieten registreren en tijdens het sporten een hartslagmeter droegen.

Achtenveertig deelnemers aan het onderzoek – 29 in de stretchgroep en 19 in de aerobe oefengroep – voltooiden het volledige jaar training en kwamen terug voor vervolgtests. Onder hen vertoonden degenen die aërobe oefeningen uitvoerden een verminderde stijfheid van de bloedvaten in hun nek en een verhoogde algehele bloedtoevoer naar de hersenen. Hoe meer hun zuurstofverbruik (een kenmerk van aerobe conditie) toenam, hoe groter de veranderingen in de stijfheid van de bloedvaten en de bloedstroom in de hersenen. Veranderingen in deze metingen werden niet gevonden bij mensen die het stretchprogramma volgden.

Hoewel uit het onderzoek geen significante veranderingen in het geheugen of andere cognitieve functies zijn gebleken, zeggen de onderzoekers dat dit mogelijk te wijten is aan de kleine omvang of de korte duur van het onderzoek. Veranderingen in de bloedstroom kunnen voorafgaan aan veranderingen in de cognitie, zeggen ze. Ze voeren al een groter, twee jaar durend onderzoek uit, Risk Reduction for Alzheimer's Disease (rrAD), waarin het verband tussen lichaamsbeweging en cognitieve achteruitgang verder wordt onderzocht.

"Er zijn waarschijnlijk mensen die meer baat hebben bij lichaamsbeweging dan anderen", zegt Cullum. "Maar gezien de steekproefomvang in dit onderzoek was het moeilijk om subgroepen van mensen te analyseren om die conclusies te trekken."

Toch zijn de gegevens belangrijk om de effecten van lichaamsbeweging op de hersenen te helpen verklaren en waarom het nuttig kan zijn, zeggen Zhang en Cullum, die lid zijn van het Peter O'Donnell Jr. Brain Institute.

“Het hebben van dit soort fysiologische bevindingen kan ook nuttig zijn voor artsen als ze met hun patiënten praten over de voordelen van lichaamsbeweging”, zegt Zhang. “We weten nu, op basis van een gerandomiseerde, gecontroleerde studie, dat lichaamsbeweging de bloedtoevoer naar de hersenen kan verhogen, wat een goede zaak is.”

###

Cullum bekleedt het Pam Blumenthal Distinguished Professorship in Clinical Psychology aan de UT Southwestern.

Andere UTSW-onderzoekers die aan dit onderzoek hebben bijgedragen, waren Tsubasa Tomoto, Danilo Cardim, Takashi Tarumi en Linda Hynan. Medewerkers waren Jie Liu van Rutgers University; Benjamin Tseng van de Universiteit van Texas in Tyler; en Evan Pasha van het Texas Health Presbyterian Hospital Dallas.

Dit onderzoek werd ondersteund met fondsen van de National Institutes of Health (R01AG033106 en R01HL102457).

Over UT Southwestern Medical Center

UT Southwestern, een van de eerste academische medische centra in de natie, integreert baanbrekend biomedisch onderzoek met uitzonderlijke klinische zorg en onderwijs. De faculteit van de instelling heeft zes Nobelprijzen ontvangen, waaronder 23-leden van de National Academy of Sciences, 17-leden van de National Academy of Medicine en 13 Howard Hughes Medical Institute Investigators. De fulltime faculteit van meer dan 2,500 is verantwoordelijk voor baanbrekende medische vooruitgang en zet zich in om onderzoek dat door wetenschap wordt aangestuurd snel te vertalen naar nieuwe klinische behandelingen. UT-artsen in het zuidwesten geven zorg aan 80-specialiteiten aan meer dan 105,000-patiënten in het ziekenhuis, bijna 370,000-gevallen voor spoedgevallen en houden ongeveer 3 miljoen polikliniekbezoeken per jaar bij.