De term ESG, oftewel milieu, sociaal en bestuur, is bekend in de beleggersgemeenschap. Het verwijst naar een reeks maatstaven die worden gebruikt om de milieu- en sociale impact van een organisatie te meten en is in de loop der jaren steeds belangrijker geworden bij de besluitvorming over investeringen. Maar hoewel de term ESG voor het eerst werd bedacht in 2004 door het Global Compact van de Verenigde Naties, bestaat het concept al veel langer.

De wortels van verantwoord beleggen

In de jaren zeventig ontstond sociaal verantwoord beleggen (SRI) als een manier voor beleggers om hun portefeuilles op één lijn te brengen met hun waarden. Deze beweging kwam in de jaren tachtig in een stroomversnelling met de desinvesteringscampagnes tegen bedrijven die tijdens de apartheid zaken deden in Zuid-Afrika. In de loop van de tijd is SRI gestaag geëvolueerd, zodat het veel op het huidige lijkt maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en was vooral gericht op sociale kwesties zoals mensenrechten en ethiek van de toeleveringsketen.

Het duurde echter tot de jaren negentig voordat ESG-overwegingen in de reguliere beleggingsstrategieën opdoken. In 1990 inventariseerde de Amerikaanse Social Investment Forum (SIF) Foundation alle duurzame beleggingen in Noord-Amerika. Het totaal – 1995 miljard dollar – werpt licht op de manier waarop aandeelhouders begonnen te investeren uit principe versus louter winstbejag.¹

Langzaam maar zeker begonnen institutionele beleggers te beseffen dat bedrijven de financiële prestaties potentieel konden verbeteren risicobeheer door te focussen op ESG-kwesties zoals de uitstoot van broeikasgassen. Als reactie daarop begonnen vermogensbeheerders zich te ontwikkelen ESG-strategieën en maatstaven om de ecologische en sociale impact van hun beleggingen te meten. In 1997 heeft de Wereldwijd rapportage-initiatief (GRI) werd opgericht met als doel milieuproblemen aan te pakken, maar breidde al snel zijn reikwijdte uit om zich ook te concentreren op sociale en bestuurskwesties.

In 1998 publiceerde John Elkington: Kannibalen met vorken, de drievoudige basislijn van het bedrijfsleven van de 21e eeuw, waarin hij het concept van de driedubbele bottom line, een duurzaamheidsraamwerk dat draait om de drie p’s: people, planet en profit. Het doel van Elkington was om een ​​groeiend aantal niet-financiële overwegingen onder de aandacht te brengen die meegenomen moeten worden bij het waarderen van bedrijven. Moreso hoopte Elkington bedrijven ervan te overtuigen in het beste belang van de mens en de planeet te opereren; een verlangen dat door anderen over de hele wereld werd gedeeld.

ESG rond de millenniumwisseling

In 2000 ontvingen de Verenigde Naties wereldleiders in New York tijdens de Millennium Summit om hun evoluerende rol in de nieuwe millennia te bespreken. In de loop van de driedaagse top stelden de leiders leidende principes vast rond onderwerpen als mensenrechten, arbeidsomstandigheden, het milieu en corruptiebestrijding. Na de top werden de Millennium Development Goals (MDG’s) opgesteld, waarin acht internationale ontwikkelingsdoelen worden geschetst die tegen 2015 moeten worden bereikt. Hoewel ze bedoeld zijn om discussie op gang te brengen, hebben de MDG’s uiteindelijk de weg geëffend voor landen en bedrijven om ESG-factoren openhartiger te bespreken.

Datzelfde jaar, de Carbon Disclosure-project (CDP) werd opgericht. Het CDP moedigde institutionele beleggers aan om bedrijven te vragen te rapporteren over hun klimaatimpact. Dit hielp de praktijk van ESG-rapportage te normaliseren en in 2002 hadden 245 bedrijven gereageerd op de 35 investeerders die om klimaatinformatie vroegen.²

In 2004 werd de term ‘ESG’ officieel nadat deze voor het eerst in de mainstream verscheen in een rapport met de titel ‘Who Cares Wins’. Het rapport illustreerde hoe ESG-factoren kunnen worden geïntegreerd in de activiteiten van een bedrijf, waarbij het concept wordt opgesplitst in de drie basiscomponenten: milieu, sociaal en governance (of corporate governance).

In het decennium dat volgde, kwamen er meer principes en frameworks zijn opgesteld en bieden verdere richtlijnen over hoe bedrijven ESG-factoren kunnen integreren en erover kunnen rapporteren. Enkele prominente voorbeelden zijn de Principles for Responsible Investment (PRI), de Climate Disclosure Standards Board (CDSB) en de Raad voor de standaarden van de duurzaamheidsrekening (SASB). Tegenwoordig vertrouwen bedrijven en investeerders nog steeds op deze principes en raamwerken.

Het laatste decennium: een evoluerend landschap

Door 2015, de Sustainable Development Goals (SDG’s) hebben de MDG’s vervangen. De SDGs schetsten er zeventien duurzaamheid doelstellingen en stellen een mondiale agenda voor duurzame ontwikkeling vast met de hoop de levenskwaliteit te verbeteren en tegen 2030 een duurzamere toekomst te bereiken. Hoewel ze breder van opzet zijn, stellen de SDGs specifieke doelstellingen – 169, om precies te zijn – met unieke indicatoren om de vooruitgang te volgen . Met hun goedkeuring markeerden de SDGs een verschuiving in de sociaal-politieke mentaliteit; ESG was niet langer een gespreksonderwerp, maar iets dat kon (en zou moeten) gemeten worden.

Beleggers bleven klimaatgerelateerde financiële openbaarmakingen van bedrijven eisen, dus reageerden de toezichthouders met nieuwe rapportagevereisten. De Taskforce voor klimaatgerelateerde financiële openbaarmaking (TCFD) werd in 2015 opgericht met als doel standaarden te bieden voor klimaatgerelateerde openbaarmaking voor financiële instellingen, maar ook voor bedrijven en investeerders.

Later, in 2017, kwam een ​​groep van 140 CEO’s bijeen om het Compact for Responsive and Responsible Leadership (het Compact) te ondertekenen, dat was opgesteld door het World Economic Forum. De ondertekenaars beloofden samen te werken om de SDGs van de VN te helpen verwezenlijken – een belofte die in 2020 op de proef zou worden gesteld.

Toen de COVID-19-pandemie toesloeg, vreesden veel beleggers dat bedrijven zouden afzien van hun ESG-initiatieven om het hoofd boven water te houden. En hoewel dit in sommige gevallen het geval was, werd er een interessante ontdekking gedaan: bedrijven met sterke ESG-prestaties waren beter toegerust om de pandemie te doorstaan, omdat ze al rekening hadden gehouden met de mogelijkheid van verstoring.³ 

ESG vandaag en morgen

ESG is niet langer een marginaal begrip, maar een huishoudelijk initialisme voor zowel bedrijven als investeerders. Tegenwoordig worden ESG-gegevens gebruikt om de prestaties van een bedrijf op specifieke ESG-kwesties te evalueren. Bijvoorbeeld, koolstofemissies per eenheid omzet worden gebruikt om de milieu-impact van een bedrijf te evalueren, terwijl het personeelsverloop wordt gebruikt om de arbeidspraktijken van een bedrijf te evalueren.

Vermogensbeheerders blijven een scala aan ontwikkelen ESG-strategieën en maatstaven om de ecologische en sociale impact van hedendaagse bedrijven te meten. Sommige strategieën zijn gericht op het uitsluiten van sectoren of organisaties die niet aan bepaalde ESG-criteria voldoen. Anderen richten zich op het actief selecteren van bedrijven met een sterk ESG-profiel.

Er zijn nieuwe regels opgesteld, zoals die van de Europese Unie Richtlijn Corporate Sustainability Reporting (CSRD), die bedrijven verplicht te rapporteren over de ecologische en sociale impact van hun bedrijfsactiviteiten, en over de zakelijke impact van hun ESG-inspanningen. In Noord-Amerika overweegt de Securities and Exchange Commission (SEC) verplichte ESG-rapportage voor beursgenoteerde bedrijven, zoals het geval is in Canada, Brazilië, India, Australië en Japan.

ESG-ratings en -indices zijn de afgelopen jaren ook steeds gangbaarder geworden. Morgan Stanley Capital International (MSCI) biedt bijvoorbeeld een reeks ESG-indices waarmee beleggers bedrijven kunnen volgen op basis van hun ESG-prestaties. Deze indices zijn populair geworden bij beleggers die ESG-factoren in hun portefeuilles willen integreren.

Nu de wereld wordt geconfronteerd met toenemende uitdagingen die verband houden met klimaatverandering en sociale kwesties zullen ESG-overwegingen een cruciale rol blijven spelen in de manier waarop bedrijven en beleggers opereren en hun prestaties meten.

Vereenvoudig het vastleggen, consolideren, managementanalyse en rapporteren van uw ESG-gegevens met de IBM Envizi ESG-suite.

Ontdek IBM Envizi

1. Verslag over Amerikaanse trends op het gebied van duurzaam beleggen en impactbeleggen (link bevindt zich buiten ibm.com), Amerikaanse SIF, 2020

2. CDP Media-factsheet (link bevindt zich buiten ibm.com), CDP, oktober 2022

3. Het verband tussen de COVID-19-pandemie, ecologische, sociale en governance-investeringen (ESG) en de roep om 'harmonisatie' van duurzaamheidsverslaggeving (link bevindt zich buiten ibm.com), Critical Perspectives on Accounting, Adams, Abhayawansa, 28 februari 2022