Logo Zephyrnet

Ọgọrun miliọnu oorun: Aworan pipe julọ ti supernova kan

ọjọ:

Oṣu Kẹta Ọjọ 28, Ọdun 2024 (Awọn iroyin Nanowerk) Ìran ènìyàn ti yíjú sí ojú ọ̀run tipẹ́tipẹ́ láti wá ìdáhùn. Awọn akọọlẹ ti supernovae - awọn irawọ bugbamu - pada sẹhin awọn ẹgbẹẹgbẹrun ọdun, ṣugbọn lakoko ti a mọ loni pe awọn iṣẹlẹ wọnyi ṣẹda awọn ohun amorindun ti igbesi aye funrararẹ, awọn ipo ti o fa ki irawọ kan gbamu tun jẹ ohun ijinlẹ pupọ. Awọn oniwadi lati Ile-ẹkọ Imọ-jinlẹ ti Weizmann ti ṣe ọna pataki ni bayi si agbọye to dara julọ awọn iyalẹnu iyalẹnu wọnyi, eyiti o ṣẹda wa ati gbogbo ohun ti a mọ. Nipasẹ apapọ orire ati ipinnu, wọn ni anfani lati ṣajọ data lati supernova lẹẹkan-ni-aye kan. Awọn awari wọn ti gbejade ni Nature (“Ayika oniyipo eka ti supernova 2023ixf”). Supernovae jẹ, titi di aipẹ pupọ, ni a ka si awọn iyalẹnu to ṣọwọn pupọju - ti n waye ninu galaxy wa lẹẹkan ni ọgọrun ọdun, ni o dara julọ, lakoko ti bugbamu akiyesi kẹhin ti waye ni awọn ọgọọgọrun ọdun sẹyin. Ilọsiwaju ninu imọ-ẹrọ imutobi ko le ṣe iranlọwọ lati tun ipa iyalẹnu ti wọn gbọdọ ti ni lori awọn baba wa, ti o le jẹri supernovae ti n tan imọlẹ ọrun alẹ pẹlu kikankikan ti oorun miliọnu kan. Awọn ilọsiwaju wọnyi ṣe fun iyẹn, sibẹsibẹ, mejeeji nipa ṣiṣe iranlọwọ idanimọ supernovae ninu awọn irawọ ti o jinna, ati nipa fifun data pupọ diẹ sii ju ti ṣee ṣe tẹlẹ lọ. Síbẹ̀, ìṣòro kan náà ṣì ń bá a lọ: Níwọ̀n bó ti jẹ́ pé a ò lè sọ àsọtẹ́lẹ̀ bí ìbúgbàù ṣe máa ṣẹlẹ̀, àwọn onímọ̀ ìjìnlẹ̀ sánmà sábà máa ń kó ipa lára ​​àwọn awalẹ̀pìtàn pápá, tí wọ́n dé ibi ìṣẹ̀lẹ̀ náà lẹ́yìn tí ìṣẹ̀lẹ̀ náà bá ti ṣẹlẹ̀ tẹ́lẹ̀, tí wọ́n sì ń gbìyànjú láti kó ìsọfúnni pa pọ̀ láti inú àwọn ohun tó kù. “Iyẹn ni ohun ti o jẹ ki supernova pato yii yatọ,” ọmọ ile-iwe PhD Erez Zimmerman sọ ti ẹgbẹ Ọjọgbọn Avishay Gal-Yam ni Ẹka Fisiksi Particle ati Astrophysics Weizmann. "A ni anfani - fun igba akọkọ gan - lati tẹle supernova ni pẹkipẹki lakoko ti ina rẹ n jade lati inu ohun elo ayika ti o wa ninu eyiti irawọ bugbamu ti wa ni ifibọ." Ni awọn ọrọ ti o rọrun, eyi jẹ deede si wiwa si aaye ti ilufin nigba ti ipaniyan ṣi waye. Awọn onimo ijinlẹ sayensi ni akọkọ lati gba pe wọn ni orire pupọ. Ẹgbẹ Gal-Yam lo fun akoko iwadii lori ẹrọ imutobi Space Hubble ti NASA, nireti lati ṣajọ data iwoye UV lori eyikeyi supernova ti o n ṣe ajọṣepọ pẹlu agbegbe rẹ. Dipo, wọn ni aye lati jẹri ni akoko gidi ọkan ninu supernovae ti o sunmọ julọ ni awọn ewadun: supergiant pupa kan ti n gbamu ni galaxy adugbo ti a pe ni Messier 101.

[akoonu ti o fi kun]

Nitoribẹẹ, lakoko ti orire iyaafin pese aye ati awọn ọna, awọn oniwadi tun nilo lati ṣajọ data naa, eyiti o nilo iṣẹ lile pupọ. A ṣe awari supernova ni ọjọ Jimọ, ibẹrẹ ti ipari ose ni Israeli ati ni kete ṣaaju ipari ipari ose ni Baltimore's Space Telescope Science Institute, ile-iṣẹ iṣiṣẹ fun Telescope Hubble. Idiju awọn nkan paapaa siwaju sii, o waye ni ọjọ meji ṣaaju igbeyawo Zimmerman. Ẹgbẹ naa farada ati fa gbogbo-alẹ ni ọjọ Jimọ kanna, jiṣẹ awọn iwọn to ṣe pataki si NASA ni akoko ti ko to. Gal-Yam sọ pé: “Ó ṣọ̀wọ́n gan-an, gẹ́gẹ́ bí onímọ̀ sáyẹ́ǹsì, pé o ní láti yára ṣe bẹ́ẹ̀. “Pupọ julọ awọn iṣẹ akanṣe ti imọ-jinlẹ ko ṣẹlẹ ni aarin alẹ, ṣugbọn aye dide, ati pe a ko ni yiyan bikoṣe lati dahun ni ibamu.” Anfani naa jẹ iyanilẹnu ni ilọpo meji nitori awọn ipoidojuko rẹ. Kii ṣe nikan ni ẹgbẹ naa ṣaṣeyọri ni gbigba Hubble onilọra lati ro igun ọtun fun gbigbasilẹ data pataki, ṣugbọn nitori isunmọ ibatan ti bugbamu naa, o yipada Hubble ti ṣe awọn gbigbasilẹ tẹlẹ ni eka agbaye yii ni ọpọlọpọ igba ṣaaju. Yipada si awọn ile ifi nkan pamosi NASA, awọn ọmọ ẹgbẹ ti ẹgbẹ Gal-Yam ati ọpọlọpọ awọn ẹgbẹ miiran ni anfani lati gba data ṣaaju iparun ti irawọ naa - nigbati o tun jẹ supergiant pupa ni awọn ipele ikẹhin ti igbesi aye - nitorinaa ṣiṣẹda aworan pipe julọ ti a supernova lailai: a apapo ti awọn oniwe-kẹhin ọjọ ati iku. Supernova 2023ixf waye ni Messier 101 Aworan: Supernova 2023ixf waye ni Messier 101, ti a tun mọ ni Pinwheel Galaxy. A ṣe aworan naa nipa lilo data imutobi ni awọn alẹ ti May 21, 22 ati 23, 2023. Kirẹditi: Travis Deyoe, Mount Lemmon SkyCenter, University of Arizona (Hosseinzadeh et al. 2023) Ni akoko, ipinnu wọn san. Ṣiṣayẹwo awọn data UV ati X-ray ti o gba lati ọdọ NASA's Hubble ati awọn satẹlaiti Swift, ati ọpọlọpọ awọn ẹrọ imutobi ti o dara julọ ni agbaye, awọn oniwadi ni anfani lati ya aworan awọn ipele ita meji ti irawo bugbamu naa ki wọn wa pẹlu idawọle iyalẹnu kan. . “Awọn iṣiro ti awọn ohun elo oniyipo ti o jade ninu bugbamu, bakanna bi iwuwo ati iwuwo ohun elo yii ṣaaju ati lẹhin supernova, ṣafihan iyatọ kan, eyiti o jẹ ki o ṣee ṣe pe ibi-afẹde ti o padanu ti pari ni iho dudu ti a ṣẹda lẹhin atẹle naa. ti bugbamu – nkan ti o maa n ṣoro pupọ lati pinnu,” ni ọmọ ile-iwe PhD Ido Irani ti ẹgbẹ Gal-Yam sọ. Gal-Yam sọ pé: “Àwọn ìràwọ̀ máa ń hùwà lọ́nà tí kò tọ́ ní àwọn ọdún àgbàlagbà wọn. “Wọn di riru ati pe a ko le rii daju iru awọn ilana eka ti o waye laarin wọn, nitori a nigbagbogbo bẹrẹ ilana oniwadi lẹhin otitọ, nigbati ọpọlọpọ data ti sọnu tẹlẹ.” Nitori isunmọtosi ti irawọ ati didara giga ti data ti a pejọ, “Iwadi yii ṣafihan aye alailẹgbẹ lati ni oye daradara awọn ilana ti o yorisi ipari igbesi aye irawọ kan ati ipilẹṣẹ ti nkan tuntun patapata,” Zimmerman sọ. Kí ló máa ṣẹlẹ̀ sí ọ̀ràn tó para pọ̀ jẹ́ Messier 101 ògbólógbòó pupa tẹ́lẹ̀? A kii yoo rii rara, ṣugbọn awọn ipele ti o kẹhin ti supernova ṣi nlọ lọwọ, ati pe data tuntun tun n wọle. Nitorina o ṣee ṣe pe, lẹhinna, iwadi yii ati awọn miiran ti yoo tẹle yoo ran wa lọwọ lati ni oye ti o dara julọ ti bawo ni a ṣe de ibi.
iranran_img

Titun oye

iranran_img