Generale poruczniku Gerhartz, w zeszłym roku udało się panowi wezwać do Niemiec 25 sił powietrznych i przeprowadzić największe ćwiczenia rozmieszczania od czasu powstania NATO. Jakie są Twoje poglądy z perspektywy czasu?

Podczas mojego pierwszego spotkania z Powietrzną Gwardią Narodową Stanów Zjednoczonych przedstawiłem propozycję przeprowadzenia na dużą skalę ćwiczeń z zakresu rozmieszczenia amerykańskich sił powietrznych w Europie. Generał porucznik Michael Loh, dyrektor Powietrznej Gwardii Narodowej, okazał się gorącym zwolennikiem i kluczowym sojusznikiem tego przedsięwzięcia. Pod dowództwem niemieckich sił powietrznych z powodzeniem zmontowaliśmy 250 samolotów i codziennie przeprowadzaliśmy wysoce wyrafinowane operacje powietrzne na terenie Niemiec i przestrzeni powietrznej sąsiednich krajów NATO. Dodatkowo podjęliśmy misje uspokajające u wschodnich i południowo-wschodnich partnerów NATO. Wyrażam moją wdzięczność Czeskim Siłom Powietrznym za ich znaczący wkład, szczególnie w udostępnieniu przestrzeni powietrznej dla operacji UAS i rozmieszczeniu samolotów Gripen. Wspólnie przekazaliśmy mocne przesłanie dotyczące wiarygodnego odstraszania i pokazaliśmy siłę partnerstw transatlantyckich. Ćwiczenia te dały narodowi niemieckiemu i naszym sojusznikom mocne zapewnienie, że polegają na zdolnościach obronnych i operacyjnych naszych sił powietrznych. Jednoznacznie pokazaliśmy wszystkim: Airpower jest na pierwszej linii reagowania!

W jakim stopniu niemieckie siły powietrzne są w stanie obronić Niemcy i ich obywatela, w obliczu rosyjskiego zagrożenia dla bezpieczeństwa w Europie?

Po pierwsze, istotne jest wyjaśnienie, że pytanie nie dotyczy samodzielnych zdolności obronnych Niemiec, ale raczej ich zdolności do zbiorowej obrony Sojuszu NATO. Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę kanclerz Niemiec ogłosił utworzenie specjalnego funduszu w wysokości 100 miliardów euro dla wojska, sygnalizując znaczący krok w kierunku modernizacji naszych sił, szczególnie w dziedzinie lotnictwa. Poczyniliśmy znaczne postępy, w tym zamówienie na 35 samolotów F-35 Stealth wraz z uzbrojeniem i konserwacją, spodziewając się, że pierwsze osiem samolotów przybędzie w 2026 r. w celu szkolenia pilotów. Dołączenie do krajów użytkowników F-35 jest dla Niemiec strategicznym posunięciem, otwierającym możliwości szerokiej współpracy, zwłaszcza z partnerami takimi jak Republika Czeska.

Ponadto 15 myśliwców Eurofighter ma zostać zmodernizowanych w celu zwiększenia możliwości walki elektronicznej, skutecznie zastępując przestarzałą flotę TORNADO ECR. Zamierzamy także zwiększyć nasz potencjał w zakresie transportu ciężkiego do 60 r. dzięki 47 helikopterom CH-2027 Chinook, co zapewni niemieckim siłom powietrznym pozycję drugiego co do wielkości operatora floty CH-47 w NATO. Zbliżające się zagrożenie rakietowe stało się katalizatorem nabycia naszego pierwszego systemu obrony przeciwrakietowej ARROW, który ma zostać uruchomiony do 2025 r. Pocisk Arrow 3, przeznaczony do przechwytywania rakiet średniego zasięgu, zanim ponownie wejdą one w atmosferę, wraz z 6 rakietami IRIS T SLM systemów, znacząco wzmocnią naszą obronę powietrzną przed rakietami manewrującymi i dronami.

Nasza europejska inicjatywa Sky Shield promuje opłacalne rozwiązania obronne poprzez wspólne zamówienia na sprawdzone w walce systemy o zasięgu ponad 40 km. Ośrodek obrony powietrznej Morza Bałtyckiego w Todendorfie ma kluczowe znaczenie i oferuje szerokie możliwości szkoleniowe i edukacyjne dla krajów partnerskich ESSI. Chociaż finansowanie w wysokości 100 miliardów euro jest znaczne, podkreśla to znaczenie ciągłych inwestycji w nasze siły zbrojne. Zapewnienie gotowości i zdolności operacyjnej sił powietrznych NATO ma zasadnicze znaczenie dla naszej zbiorowej obrony i bezpieczeństwa, dziś i w przyszłości.

Jak myślisz, jakie nowe technologie lotnicze i kosmiczne będą miały wpływ na współczesną obronę narodową i sojuszniczą?

Obecnie kilka pojawiających się technologii może znacząco zmienić zastosowanie energii powietrznej i kosmicznej. Moim zdaniem drony, wykorzystanie przestrzeni kosmicznej, hiperdźwięki i sztuczna inteligencja stanowią najważniejsze osiągnięcia. Technologia dronów stała się już podstawą współczesnego pola walki, umożliwiając rozpoznanie, monitorowanie celów i uderzenia bez narażania życia ludzkiego. Krytycznym aspektem wojny dronów jest potencjał pojedynczego drona do przebicia się przez obronę i zniszczenia celu, co podkreśla potrzebę stosowania solidnych środków zaradczych.

Przestrzeń kosmiczna ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i ochrony Europy, a satelity odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu niezawodnej i bezpiecznej łączności na duże odległości. Satelity te, wyposażone w czujniki podczerwieni, odgrywają kluczową rolę w wykrywaniu wystrzeleń rakiet balistycznych, zapewniając wczesne ostrzeganie i umożliwiając skuteczną obronę przed nagłymi zagrożeniami.

Technologia hipersoniczna umożliwia szybsze uderzanie w cele, znacznie skracając czas reakcji. Samoloty i rakiety zdolne do osiągania prędkości hipersonicznych zwiększają możliwości obronne, umożliwiając szybką reakcję na pojawiające się zagrożenia.

Sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje pole bitwy, oferując potencjał transformacyjny w analizie danych. Technologie sztucznej inteligencji umożliwiają siłom NATO przesiewanie ogromnych ilości informacji w celu wykrywania wzorców, prognozowania zagrożeń i udoskonalania procesów decyzyjnych. Ta ewolucja technologiczna podkreśla znaczenie dostosowywania i integrowania nowych zdolności w celu utrzymania strategicznej przewagi w przyszłych konfliktach.

W jakim stopniu technologia dronów będzie miała wpływ na przyszłość działań wojennych?

Drony wykazały swoją zdolność do pokonania złożonej obrony powietrznej, co zaobserwowano podczas niedawnych konfliktów, takich jak rosyjska inwazja na Ukrainę i konflikt między Azerbejdżanem a Armenią. Konflikty te uwydatniły szerokie wykorzystanie dronów przeciwko siłom lądowym, gdzie rozmieszczenie ich w dużych ilościach stanowiło poważne wyzwanie dla środków obronnych. Biorąc pod uwagę ten rozwój, jestem przekonany, że drony muszą zostać zintegrowane jako podstawowy element nowoczesnych sił powietrznych, szczególnie w celu zwalczania i neutralizowania systemów obrony powietrznej wroga.

To jest uzasadnienie włączenia bezzałogowych systemów powietrznych do naszego przyszłego systemu lotnictwa bojowego (FCAS). Zdalni przewoźnicy (RC), kluczowy element FCAS, mają na celu określanie lokalizacji sił wroga i penetrowanie jego zaawansowanych sieci obrony powietrznej. Aby przeciwdziałać zagrożeniu stwarzanemu przez duże formacje dronów, niezbędne jest wielowarstwowe podejście do obrony powietrznej. Wiąże się to z rozmieszczeniem różnych systemów obrony powietrznej, od krótkiego do bardzo krótkiego zasięgu, a ostatecznie obejmie przyjęcie systemów laserowych. W tym roku następuje wprowadzenie do naszego arsenału systemu IRIS-T SLM, co oznacza znaczący krok naprzód w zwiększaniu naszych zdolności obronnych przed ewoluującym zagrożeniem ze strony dronów.

Luftwaffe obsługuje Dowództwo Kosmiczne Bundeswehry? Jak ważne jest to dla naszego bezpieczeństwa?

Utworzenie Dowództwa Kosmicznego Bundeswehry znacznie zwiększyło możliwości Niemiec w przestrzeni kosmicznej, centralizując wszystkie wojskowe działania kosmiczne, w tym ochronę i obronę systemów kosmicznych. Działając przez całą dobę, Dowództwo Kosmiczne zapewnia ciągłą świadomość sytuacyjną w przestrzeni kosmicznej i zapewnia wsparcie operacyjne z kosmosu. Nadzoruje operacje kosmiczne i taktyczne rozmieszczenie naszych zasobów kosmicznych.

Współpraca z Niemieckim Centrum Lotnictwa i Kosmonautyki oraz Instytutem Fraunhofera odegrała zasadniczą rolę w wykorzystaniu najbardziej zaawansowanych w Europie systemów śledzenia i obrazowania radarowego do generowania dokładnego obrazu działań kosmicznych. Dodanie coraz bardziej wyrafinowanych czujników i potencjalna integracja systemu ostrzegania o wystrzeleniu rakiety z przestrzeni kosmicznej podkreśla nasze zaangażowanie na rzecz znacznego wzmocnienia europejskich mechanizmów obronnych w przestrzeni kosmicznej. To strategiczne wzmocnienie nie tylko wzmacnia naszą obronę narodową, ale także znacząco przyczynia się do zbiorowego bezpieczeństwa i zdolności operacyjnych w europejskim teatrze działań.

Wspomniałeś, że sztuczna inteligencja zmienia zasady gry w siłach powietrznych. Dlaczego?

Sztuczna inteligencja (AI) ma znacząco zwiększyć efektywność rozmieszczania sił powietrznych NATO. Integrując sztuczną inteligencję z naszymi sieciami obronnymi, możemy usprawnić procesy decyzyjne, zautomatyzować przyziemne zadania i przeglądać ogromne zbiory danych w celu uzyskania przydatnych informacji. Aby to zilustrować, przytoczę dwa przykłady z Luftwaffe:

Po pierwsze, 15 myśliwców Eurofighter z naszej obecnej floty jest wyposażanych w najbardziej zaawansowany w Europie elektroniczny system walki, który wykorzystuje sztuczną inteligencję do wspierania świadomego podejmowania decyzji. Ponadto podczas ćwiczeń Kalkar Sky sztuczna inteligencja odegrała kluczową rolę w zarządzaniu około 300 lotami bojowymi wykonanymi przez samoloty wojskowe. Planiści operacyjni, którzy zazwyczaj spędzają godziny na analizowaniu i przetwarzaniu ogromnej ilości informacji wymaganych do konfiguracji operacji lotniczych, uznają sztuczną inteligencję za przełomową. Sztuczna inteligencja ma możliwość kompilowania i analizowania danych z różnych źródeł, w tym czujników powietrznych, satelitów, dronów i innych, aby zapewnić kompleksowy i natychmiastowy przegląd zarówno przyjaznych, jak i wrogich sił powietrznych.

Ta zwiększona świadomość sytuacyjna umożliwia dowódcom podejmowanie świadomych decyzji dotyczących użycia sił powietrznych. Byłem szczególnie zdumiony zdolnością sztucznej inteligencji do generowania sugestii dotyczących najbardziej efektywnego i skutecznego wykorzystania zasobów powietrznych w określonych scenariuszach w ciągu kilku sekund. To doświadczenie przekonało mnie o transformacyjnym potencjale sztucznej inteligencji w zakresie zdolności obronnych. Oczywiste jest, że sztuczna inteligencja będzie wspierać dowódców w procesach decyzyjnych, należy jednak pamiętać, że ich nie zastąpi. Sztuczna inteligencja służy jako potężne narzędzie, które poprawia ludzki osąd, zapewniając, że strategiczne decyzje pozostają pod ludzkim nadzorem.

Pociski hipersoniczne poruszają się z prędkością większą niż 5 Machów. Jak możemy się przed nimi bronić?

Odporność obrony powietrznej NATO na zagrożenia hipersoniczne ma kluczowe znaczenie. Platformy hipersoniczne charakteryzujące się możliwością szybkiego reagowania, możliwością dalekiego zasięgu i zwiększoną przeżywalnością zostały opracowane w celu wzmocnienia obrony i odstraszania zagrożeń. Niedawne konflikty pokazały, że rakiety hipersoniczne, takie jak używany przez siły rosyjskie Kinzhal, znacznie skracają czas wczesnego ostrzegania, stanowiąc wyzwanie na polu walki.

Powstaje pytanie: czy jesteśmy bezbronni wobec takiego postępu? Moja odpowiedź skupia się na znaczeniu treningu i taktyki. Dowody pochodzące z konfliktu na Ukrainie pokazują, że przekazane przez nas systemy PATRIOT skutecznie przeciwstawiły się rakietom Kinzhal. Sukces ten w dużej mierze przypisuje się intensywnemu szkoleniu ukraińskiego personelu obrony powietrznej w Niemczech. Jasne jest jednak, że nasze systemy obronne muszą stale ewoluować poprzez aktualizacje i modernizacje, aby skutecznie stawić czoła przyszłym zagrożeniom.

Jaki wpływ mają te technologie na współpracę i interoperacyjność z innymi siłami powietrznymi i placówkami obronnymi w sojuszach międzynarodowych?

W ciągu ostatnich pięciu lat Luftwaffe przeprowadziła szeroko zakrojone ćwiczenia na całym świecie. W ciągu 24 godzin wysłaliśmy Eurofightery do regionu Indo-Pacyfiku, współpracowaliśmy z Japońskimi Siłami Obronnymi i uczestniczyliśmy w Pitch Black w Australii. Nasze regularne sesje szkoleniowe z izraelskimi siłami powietrznymi podkreślają nasze zaangażowanie we współpracę międzynarodową. W przypadku Eurofightera przyjęliśmy także koncepcję „podłącz i walcz”, ułatwiając obsługę techniczną podczas misji policji powietrznej wzdłuż wschodniej flanki NATO. Takie regularne szkolenia i przyjęcie kompatybilnych technologii zwiększają interoperacyjność między krajami partnerskimi, umożliwiając skuteczniejszą współpracę i integrację zdolności.

Jednak przyszła złożoność operacji lotniczych wymaga biegłości w zarządzaniu ogromnymi ilościami danych. Moim zdaniem opanowanie sztucznej inteligencji (AI) będzie miało kluczowe znaczenie dla zdominowania pola bitwy. Podkreśla to wspólny rozwój przyszłego systemu lotnictwa bojowego (FCAS) przez Niemcy, Francję i Hiszpanię w nadchodzących dziesięcioleciach. Pomyślna integracja szkieletu sztucznej inteligencji z FCAS będzie miała kluczowe znaczenie dla osiągnięcia przewagi w powietrzu, szczególnie pod względem szybkości, precyzji i skuteczności połączonych operacji powietrznych. Rola sztucznej inteligencji będzie niezastąpiona w przyszłych konfliktach, szczególnie przeciwko konkurentom, podkreślając strategiczne znaczenie postępu technologicznego we współczesnych działaniach wojennych.

W jaki sposób Siły Powietrzne zapewnią wystarczającą liczbę wykwalifikowanego personelu, aby skutecznie wykorzystywać i utrzymywać te nowe technologie?

Żeby było jasne: najlepsza technologia nie zastąpi człowieka. Inwestowanie w szeroko zakrojone programy szkoleniowe, aby zapewnić, że nasz personel jest na bieżąco z najnowszymi technologiami, jest dla nas absolutnie niezbędne. Obejmuje to zarówno szkolenie teoretyczne, jak i ćwiczenia praktyczne mające na celu doskonalenie wymaganych umiejętności. Obecnie modernizujemy cały nasz asortyment symulatorów samolotów, mając na celu stworzenie architektury symulatora w pełni obsługującej sieć dla naszych taktycznych skrzydeł powietrznych. Luftwaffe stara się zapewnić naszym żołnierzom i kobietom jasne ścieżki kariery, w tym możliwości specjalizacji w określonych technologiach i zostania ekspertami w danej dziedzinie.

W obszarze operacji kosmicznych stworzyliśmy ścieżkę kariery specjalnie dla personelu naszej branży kosmicznej. Poszukujemy wykwalifikowanych specjalistów, którzy posiadają niezbędną wiedzę techniczną. Dlatego jestem w bliskim kontakcie z naszymi uniwersytetami, aby identyfikować i wspierać talenty. Podsumowując: Dostosowanie do zmieniających się potrzeb rozwoju technologii ma kluczowe znaczenie dla utrzymania przyszłego bezpieczeństwa i ochrony. Koncentrując się na zaawansowanych szkoleniach i specjalizacji, jesteśmy przygotowani na nadchodzące wyzwania.

Kończąc naszą wnikliwą sesję z generałem porucznikiem Ingo Gerhartzem, zyskujemy głębokie zrozumienie złożoności i konieczności współczesnej obrony powietrznej. Wywiad ten podkreśla zbieżność sił powietrznych, technologii i wiedzy specjalistycznej w kształtowaniu przyszłości obrony krajowej i międzynarodowej. Gdy patrzymy w przyszłość, przedstawione tutaj spostrzeżenia podkreślają znaczenie ciągłych innowacji, strategicznej współpracy i zdolności do adaptacji w coraz bardziej połączonym i złożonym krajobrazie globalnym.

Wywiad i redakcja: Katerina Urbanova

Źródło zdjęcia: Luftwaffe