In een ideale economische wereld zijn vraag en aanbod in evenwicht. Een lage vraag en een hoog aanbod zorgen ervoor dat de prijzen dalen om een ​​marktevenwicht te bereiken, waarbij het aanbod gelijk is aan de vraag. Dit betekent dat alle producten en diensten aan consumenten worden gedistribueerd en dat er geen over- of onderaanbod van die goederen is. Dit is echter niet altijd het geval. Het schaarsteprincipe komt in het spel wanneer er een grote vraag en een laag aanbod is, wat betekent dat de prijzen moeten stijgen om te compenseren, wat resulteert in een lagere vraag met als doel het bereiken van evenwicht.

Het schaarstebeginsel steunt op twee economische basisprincipes: de wet van het aanbod en de wet van de vraag. Uitgezet in een grafiek, is een aanbodcurve meestal opwaarts hellend, wat neerkomt op een grotere hoeveelheid van het geproduceerde artikel wanneer het artikel tegen een hogere prijs kan worden verkocht. Omgekeerd is de vraagcurve meestal neerwaarts aflopend, wat de bereidheid van consumenten weergeeft om meer artikelen tegen een lagere prijs of minder artikelen tegen een hogere prijs te kopen. Het punt waar de twee curven elkaar snijden, vertegenwoordigt de evenwichtsprijs, waarbij vraag en aanbod gelijk zijn. De relatie tussen vraag- en aanbodcurves is te zien in de onderstaande grafiek.

In wezen stelt het schaarstebeginsel dat hoe moeilijker het is om een ​​product te verkrijgen, hoe waardevoller het product wordt. Het schaarsteprincipe gaat ervan uit dat vraag en aanbod met elkaar in evenwicht zijn, met een grotere vraag naar een product dan aanbod. De prijzen hebben de neiging om te stijgen om het lagere aanbod te compenseren, idealiter wordt een lagere vraag bereikt om het evenwichtspunt te bereiken waar vraag en aanbod gelijk zijn. Tegen hogere prijzen zijn minder mensen bereid een product te kopen omdat ze hun eigen kosten-batenanalyse doen. Als het waargenomen voordeel van de aankoop van het product lager is dan de prijs, heeft de consument de neiging om de aankoop niet te doen. Deze relatie is te zien in onderstaande grafiek.

Dit speelt ook in op het fundamentele menselijke verlangen. Mensen hebben de neiging om een ​​hogere waarde te hechten aan een schaars object en zijn bereid meer te betalen voor een schaars object. Omgekeerd hebben meer overvloedige objecten de neiging minder waarde te hebben en kunnen ze voor lagere prijzen worden verkocht. Het schaarsteprincipe is gebaseerd op deze fundamentele menselijke verlangens naarmate de prijzen stijgen om de vraag te vergemakkelijken.

Het schaarstebeginsel kan bedrijven ook in staat stellen de vraag kunstmatig op te drijven om hogere prijzen te behouden. Een voorbeeld hiervan is de diamantindustrie. In 1902 was 90% van de wereldproductie en distributie van ruwe diamant in handen van één bedrijf: De Beers[1]. Het bedrijf gebruikte een strategische marketingcampagne in combinatie met de keuze om slechts een bepaald aantal diamanten op de markt te brengen om de vraag kunstmatig op te drijven en het aanbod laag te houden. De keuze om het aanbod van diamanten te beperken leidde tot de mogelijkheid om de prijs van diamanten te verhogen. Consumenten eisten nog steeds diamanten en sommigen waren bereid de hogere prijs te betalen.

Dit principe vertaalt zich meestal goed naar investeringen zoals luxeproducten - zoals kunst, klassieke auto's, goede wijnen en sieraden. Deze producten zijn gebaseerd op het schaarsteprincipe om de verkoop te stimuleren, waardoor een grote vraag naar een product ontstaat, met een beperkt aanbod dat beschikbaar is om te kopen. In ruil daarvoor kan dit de wederverkoopwaarde verhogen, aangezien de bereidheid van een consument om het product tegen een hogere prijs te kopen, kan toenemen. Langetermijninvesteringen in een populair horlogemerk als Rolex hebben bijvoorbeeld consequent beter gepresteerd dan onroerend goed en goud, en hebben in de afgelopen 10 jaar 2011-2021 soms zelfs beter gepresteerd dan de Dow Jones.[2]. Het is echter niet gegarandeerd dat deze historische trend zich in de toekomst zal voortzetten. Beleggingen, ook in luxeproducten, kunnen aan veel risico's onderhevig zijn.

Het schaarsteprincipe speelt in op fundamentele menselijke verlangens en veronderstellingen om te beweren dat hoe schaarser een product is, hoe waardevoller het kan worden in de ogen van een consument. Veel merken hebben deze economische theorie gebruikt om het aanbod handmatig te regelen, de vraag kunstmatig op te drijven en daardoor de prijzen te verhogen - soms tot een punt waarop de wederverkoopwaarde groter is dan de oorspronkelijke verkoopwaarde.

[1] https://thecuriouseconomist.com/are-diamonds-really-that-scarce/

[2] https://www.businessinsider.com/investments-in-rolex-watches-beats-houses-gold-dow-jones-average-2022-2

*****

De hier gepresenteerde informatie is alleen voor algemene informatieve doeleinden en is niet bedoeld als, en mag niet worden opgevat of gebruikt als, uitgebreide aanbiedingsdocumentatie voor beveiliging, investeringen, belasting- of juridisch advies, een aanbeveling of een verkoopaanbod, of een verzoek om een ​​aanbod om te kopen, een belang, direct of indirect, in een bedrijf. Investeren in zowel vroege als latere bedrijven brengt een hoog risico met zich mee. Een verlies van de volledige investering van een investeerder is mogelijk en er mag geen winst worden behaald. Beleggers dienen zich ervan bewust te zijn dat dit soort beleggingen illiquide zijn en moeten anticiperen op het aanhouden totdat er een exit plaatsvindt.